Bịnh Tiểu Đường

Bịnh Tiểu Đường hay dân gian còn gọi là bịnh Đái tháo đường, tên y khoa quốc tế: *Diabetes mellitus.
Bịnh phát sinh do rối loạn hệ thống điều hòa lượng đường trong cơ thể.
*exocrine Pancreas, Tụy (Tụy Tạng hay Lá Mía) là một tuyến có nhiệm vụ sản xuất dung dịch mang enzim (trypsin, chymotrypsin, carboxypeptidases, α-amylase, lipase, phospholipase, esterase) giúp cơ thể thâu nạp các chất từ thức ăn (mở, chất đạm, đường, v.v.) vào máu, tuyến tụy cũng tiết ra nhiều hormon quan trọng trong đó có insulin. Insulin là một hormon cần thiết để đem lượng đường trong máu vào các tế bào trong cơ thể và từ đó đường biến hóa thành năng lượng nuôi sống cơ thể. Nói cách khác, khi đường được đem vào cơ thể bằng thức ăn, thức uống vào trong máu, thì tuyến tụy sẽ tiết ra insulin đi vào máu và đắp lên thành của các tế bào để đường có thể đi vào tế bào. Đường không đi được vào tế bào thì sẽ ở trong vòng luân chuyển của máu, mà cơ thể thì không có năng lượng để hoạt động nên ăn nhiều nhưng cơ thể lại không xử dụng được đường, thành một vòng lẩn quẩn.
Đường có trong thức ăn có bột từ ngũ cốc, dưới dạng *carbohydrate Cx(H2O)y như: khoai, gạo, lúa mì, bắp, v.v. hoặc dưới dạng chất ngọt phân tách từ chất ngọt của trái cây, mía, củ cải đường: fructose C6H12O6, glucose, saccharose C12H22O11, v.v.
Hoạt động của óc lệ thuộc hoàn toàn vào đường. Các bộ phận khác như xương, tủy, cơ bắp thịt, v.v. đều lệ thuộc vào đường vì đường cung cấp năng lượng để cơ thể hoạt động và phát triển.

Người mà chức năng của tuyến tụy, thận, tế bào gan và cơ bắp thịt bị suy giảm hoặc bị hư hại, bị viêm tụy, ung thư tụy, rối loại hormon, lượng cortisol tăng cao, tế bào ung thư sản xuất ra nhiều tăng trưởng hormon, phản ứng bên cạnh của thuốc, v.v. thường dẫn đến người đó bị bịnh tiểu đường. Nhưng phần lớn, 80% đến 90% nguyên nhân của bịnh tiểu đường là do ăn uống thiếu dinh dưỡng hoặc *bịnh mập.
Khi tuyến tụy không sản xuất đủ lượng insulin hoặc các tế bào không phản ứng với hormon, lượng đường trong máu sẽ tăng lên. Bịnh tiểu đường nếu không điều trị, lâu ngày sẽ làm hư hại và làm tắt nghẽn các tỉnh mạch và động mạch dẫn đến tai biến mạch máu não, hơn phân nữa (55%) người bịnh tiểu đường chết vì bịnh nhồi máu tim, nếu người bị tiểu đường kèm theo bịnh cao huyết áp thì 20% đến 30% có nguy cơ trong vòng 10 năm sẽ bị chết vì bịnh tai biến mạch máu tim hoặc não. Thông thường nhứt là mạch máu ở tứ chi bị tắt nghẽn không thể lưu thông làm cho tế bào và cơ thịt bàn chưn dần dần bị chết, 30% người bị bịnh tiểu đường bị mù mắt vì các gân máu của võng mạc bị tắt nghẽn, quá nhiều đường vào đến thận lâu ngày làm chức năng của thận suy dần và khoảng 25% người bịnh tiểu đường không chửa trị thì bị hư thận hoàn toàn, và hệ thần kinh *polyneuropathy sẽ bị hư tổn.

Triệu chứng của bịnh tiểu đường: đi tiểu nhiều, ăn nhiều, khát nước và ngứa có cảm tưởng như kiến bò bên trong các cơ thịt, thường xuyên tê chưn tay. Người bịnh cảm thấy mệt mỏi, sức kháng thể yếu dần nên rất dễ bị nhiễm các bịnh khác, lở loét và vết thương lâu hoặc không lành.
Khi đường vào đến thận với lượng quá mức, phần đường cơ thể không dùng được sẽ bị tống khỏi cơ thể bằng nước tiểu, mất nước nên người bịnh hay bị khát. Khi cơ thể thiếu đường thì sẽ thiếu năng lượng nên người bịnh luôn thấy mệt mỏi.

Bịnh tiểu đường, nhiều đường trong máu "hyperglycemia" có hai loại chính và một vài loại hiếm khác.
Loại thứ nhứt chiếm khoảng 5% trong số những người bịnh, nam và nữ chiếm tỷ lệ ngang nhau (50%-50%), thường xuất hiện ở trẻ em, nhưng đôi khi người trên 30 tuổi cũng bị bịnh loại 1. Bịnh xuất phát do autoimmun disease, cơ thể người đó tạo kháng thể phá hủy các tế bào của tụy, do vậy tụy không sản xuất được insulin. Bịnh loại 1 phần nhiều là do bẫm sinh di truyền nên không có cách để ngừa, chỉ còn cách chích insulin để điều hòa lượng đường trong máu. Triệu chứng của tiểu đường loại 1 và 2 tương tự nhau, nên cần phải xác định rỏ bằng cách đến bác sĩ để khám nghiệm máu, người bịnh loại 1 thường có nhiều kháng thể (phá hủy tế bào của tụy) trong máu. Nếu bịnh loại 1 thì không nên để mất thời gian mà phải tức thì chữa trị bằng insulin.

Loại thứ hai phát ra từ tuổi 30-40 trở đi, đến 60 tuổi theo thống kê thì nam bị bịnh tiểu đường nhiều hơn nữ, nhưng từ 60 trở đi thì nữ lại bịnh nhiều hơn nam, bịnh phát ra vì các tế bào trong cơ thể không xử dụng insulin một cách thích đáng hoặc do cơ thể vì một lý do gì đó đề kháng lại insulin của cơ thể tạo ra, hoặc tuyến tụy không sản xuất đầy đủ insulin. Bịnh tiểu đường loại 2 khó thể phát hiện hoặc trong thời gian dài không phát hiện được vì triệu chứng của nó không rỏ ràng, khá đa dạng và nếu người đó không thể tự đo để kiểm soát lượng đường trong máu của mình. Người bịnh dễ có nguy cơ bị những biến chứng do bịnh tiểu đường gây ra, khám bác sĩ thì mới biết mình bị bịnh, như bổng nhiên mắt mờ, bàn chưn thâm tím, vết thương khó lành, v.v.

Loại tiểu đường khác tương đối hiếm, chiếm khoảng 5% trong số những người đang mang thai, khi đàn bà trước đó chưa hề bị lượng đường cao trong máu, lúc đang mang thai lượng đường trong máu tăng cao, đây là triệu chứng báo trước của bịnh tiểu đường loại 2 sau này cho người đàn bà đó: Trong vòng 5 năm sau khi mang thai, khoảng 30% trong số những người này bị bịnh tiểu đường, phần còn lại xác xuất cao sẽ bịnh tiểu đường về sau.

- Bình thường lượng đường trong máu khi bụng đói (8 tiếng, tốt nhứt là 12 tiếng sau khi ăn) từ *4,4mmol/l (80mg/dl) đến 6,1mmol/l (110mg/dl). Sau khi ăn 2 tiếng, tối đa 7,8mmol/l (140mg/dl).
- Nghi ngờ bị bịnh tiểu đường khi lượng đường trong máu lúc bụng đói (8 tiếng, tốt nhứt là 12 tiếng sau khi ăn) trên 6,1mmol/l (110mg/dl) đến 6,9mmol/l (125mg/dl).
- Bị rối loạn hệ thống điều hòa lượng đường trong cơ thể khi đường trong máu lúc đói (8 tiếng, tốt nhứt là 12 tiếng sau khi ăn) trên 7,0mmol/l (126mg/dl). Sau khi ăn 2 tiếng, trên 7,8mmol/l (140mg/dl) đến 11,1mmol/l (200mg/dl)
- Bịnh tiểu đường loại 1 hay 2 khi lượng đường trong máu lúc bụng đói (8 tiếng, tốt nhứt là 12 tiếng sau khi ăn) trên 7,0mmol/l (126mg/dl) đến trên 11,1mmol/l (200mg/dl)
- Nguy hiểm đến chết người khi đo bất kỳ lúc nào, lượng đường trong máu cao hơn 14,9 mmol/l (270mg/dl) đến 33mmol/l (600mg/dl)
Có hai dụng cụ cần thiết, một để đo lượng đường trong máu, và một để đo huyết áp. Hai máy này không quá mắc nên gia đình nào cũng cần có mỗi thứ một cái. Nếu trong nhà chưa ai bịnh tiểu đường thì khoảng 3 tháng kiểm soát một lần để phát hiện sớm và chửa trị kịp thời.

- Máy đo huyết áp $5, bỏ cục pin vô là xài.
- Diabetes testing maschine, thí dụ Accu-chek compact plus - glucose meter của hảng Roche với 50 miếng thử (50 lần thử test strips) $23. Xài hết, mua thêm 50 miếng thử $22.

Bịnh tiểu đường loại 2 nếu phát hiện sớm kịp thời thì có cách chửa trị khỏi hẳn hoặc nếu đã bịnh lâu ngày mới phát hiện thì có thể uống thuốc hoặc chích insulin để các bộ phận khác không bị hư tổn và ngăn chận những bịnh do tiểu đường gây ra. Người bịnh có thể sống cuộc sống tương đối bình thường, chỉ cần chú ý làm cân bằng lượng đường trong cơ thể là được. Cách tốt nhứt để phòng ngừa bịnh loại 2 là *không để quá mập, hoạt động thể thao thường xuyên, thức ăn uống hàng ngày nên điều độ và cân bằng: ngũ cốc, rau cải, trái cây, cá, sửa, ít dầu mở, ít hột (đậu phọng, hột dẽ, v.v.), ít bánh ngọt đồ ngọt và uống ít nhứt 1 lít rưởi đến 2 lít nước lã hoặc trà xanh rải rác trong ngày.

Khi bị stress, làm việc mệt mỏi và không ăn uống điều độ, người đó có nguy cơ bị hypoglycemia khi lượng đường trong máu xuống quá thấp, dưới 4,1 mmol/l (75 mg/dl) đến 2,2 mmol/l (40 mg/dl), tùy theo từng người trạng thái có thể khác nhau: thấy choáng váng, hoa mắt, rung rẩy, đói cồn cào, thấy khó chịu trong người, ói mửa, bực dọc, nóng nảy, bồn chồn, toát mồ hôi đầm đìa, không tập trung, nhức đầu, lẩn lộn, co giựt, tim đập loạn, khó thở, xỉu, v.v. Trong trường hợp này cần phải cho người bịnh ngậm ngay viên kẹo đường tan nhanh trích từ đường của trái nho (dextrose, glucose) loại đường này có chức năng đi nhanh vào máu hoặc ngậm một muổng mật ong, nếu không có đường nho và mật thì có thể uống nước ngọt như coca cola, sprite, nước ngọt trái cây hoặc kẹo ngọt và sau đó mới ăn (vì ăn trong lúc đường xuống thấp có thể bị xỉu và nghẹn thức ăn chưa nuốt kịp) tốt nhứt là ăn một khoanh bánh mì hay thức ăn có bột hoặc chuối (không nên ăn thịt hoặc chất có chất đạm) và tất nhiên là không được chích insulin.
Lượng đường xuống thấp thường xuyên sẽ làm cho não bộ bị hư.

*Diabetes mellitus: diabainein tiếng Hy lạp nghĩa "chảy xuyên qua" và mellitus tiếng La-tin "mật ngọt"
*Pancreas tiếng Hy lạp, pán = tất cả. créas = thịt
peripheral *polyneuropathy: hệ thần kinh vùng chưn, cẳng
autonomic *polyneuropathy: hệ thần kinh vùng bao tử, ruột và cơ tim.
* lượng đường trong máu tính theo tiêu chuẩn quốc tế là mmol/l
* lượng đường trong máu tính theo tiêu chuẩn của Mỹ mg/dl

mmol/l = 18,02 lần mg/dl

* carbohydrate: mổi ngày người bịnh tiểu đường nên chú ý đến thức ăn của mình, nên ăn 5-6 lần trong ngày chia ra mổi lần một ít. Loại 2, nên ăn tối đa mổi ngày 10BE đến 20BE, tốt nhứt là 13BE. Người bịnh loại 1, nên ăn 18-22BE/ngày chia 5 đến 6 bửa. Sau đây là một khái quát về những thức ăn có đường nhiều / ít trong 100g thức ăn hay thức uống:
BE (nguyên thủy tiếng Đức có nghĩa: Broteinheit) = bread unit = 1 BU = 12g carbohydrate
- tất cả các loại rượu 3,1g (0,3 BE) = trong 0,1 l rượu có 3,1g đường.
- bia (tùy loại) 2,1g đến 11,6g (0,2 - 1,0 BE); Heineken, bia 33, bia hơi, v.v 3,1g (0,3 BE)
- cà fê 0,3g (0,0 BE); cà fê với sửa tươi và một muổng cà fê đường 2,4g (0,2 BE)
- bánh mì 51g (4,3 BE) = trong 100g bánh mì có 51g đường, tương đương 4,3BE.
- bột mì 61g (5,1 BE)
- bột bắp 72,7g (6,1 BE)
- bắp nấu 20,3g (1,7 BE), một trái bắp nấu 1BE
- bột gạo 77,6 (6,5 BE)
- cơm 24,5 (2,0 BE)
- bánh ngọt (tùy loại) 13,4g đến 49,3g (1,1 - 4,1 BE)
- sô kô la có sửa 84,9g (7,1 BE); sô kô la có hột (hột dẽ, các loại hột khác) 76,4g (6,4 BE)
- trứng gà trứng vịt 0,7g (0,1 BE); trứng ngổng 1,3g (0,1 BE); trứng chiên trong dầu 0,8g (0,1 BE)
- mì Ý có hột gà 68,3g (5,7 BE)
- hầu như tất cả các loại cá 0,0g (0,0 BE)
- hầu như tất cả các loại thịt 0,0 đến 0,9g (0,0 - 0,1 BE)
- trái cây có hột khoảng 11,4g (1,0 BE)
- thơm 13,1g (1,1 BE) 1/4 trái thơm 1BE; 1/2 trái bưởi 1BE; trái bơ 0,4g (0,0 BE); chuối 21,4g (1,8 BE) 1/2 trái chuối 1BE; nho 10 trái 1BE; ổi 6,7g (0,6 BE); mít 15,3g (1,3 BE); trái hồng 16g (1,3 BE); kiwi 10,8g (0,9 BE); trái dải 17g (1,4 BE); trái nhãn 9,1g (0,8 BE); quít 2 trái 1BE; xoài 12,8g (1,1 BE); dưa hấu 8,3g (0,7 BE); đu đủ 2,4g (0,2 BE); lôm chôm 15g (1,2 BE)
- rau cải có khoảng 0,8g (cà chua) đến 1,7 (cải luột) (0,1 BE); rau tươi 5,0g (0,4BE).

* adipositas bịnh mập
Liên quan vì sao người mập thường bị mắc những chứng bịnh như tiểu đường, tai biến não, bịnh về động mạch vành của tim, lên máu, sạn ở túi mật, viêm khớp xương, khó thở, dyslipidemia: LDL cholesterol cao, v.v. thì chưa ai hiểu rỏ. Hormon tên leptin bị nghi ngờ làm rối loạn chức năng của insulin, leptin có số lượng rất nhiều ở người mập. Giảm mập là một trong những phương pháp để ngăn ngừa bịnh tiểu đường, chửa trị cho người mới bắt đầu bị tiểu đường hết bịnh hoàn toàn.
Làm sao để biết mình có mập hay không?
Tính BMI-Body Mass Index:

Cách tính quốc tế BMI = cân lượng tính bằng kg : (chiều cao m)²

thí dụ: người cân nặng 55kg, cao 1,72m ; BMI=18,59

Cách tính theo Anh và Mỹ BMI = cân lượng tính bằng lb x 4.88 : (chiều cao ft)²

thí dụ: người nặng 121lb, cao 5'7'' ; BMI=18,17

Bảng BMI cho người Á Châu (nam/nữ giống nhau)
BMI người quá ốm: ít hơn 16
BMI người hơi ốm: từ 16 đến 18,4

BMI người bình thường: từ 18,5 đến 22,9
BMI của người hơi mập: hơn 23 đến 27,4
BMI người bịnh adipositas: trên 27,5

Coi thêm 3 bài thuốc bổ dương
"Thốc Kê Hoàn thời Võ Tắc Thiên"
Sưu tầm rượu thuốc Bổ Dương cổ truyền Việt Nam
Những bài thuốc Đông y cổ truyền 
Coi Thêm
5 loại Vi trùng và Vi khuẩn nguy hiểm nhứt
Khác Biệt Giữa Xương Rồng Cactus và Mọng Nước Succulent
Trứng có trước hay Gà có trước?
Tẩy Chay Hàng Hóa Đồ Đạc của Tàu khựa
Cuộc Thi Ca Nhạc Truyền Hình Châu Âu 2012
Thành Phố có Mức sống mắc nhứt Thế giới
Vi Trùng MRSA
Máy Giúp Người Liệt Chưn Đi Được
Thức Ăn Ngăn Ngừa Ung Thư
YU55 và WN5
Phân biệt các loại Bão Storms: Cyclone - Hurricane - Typhoon - Tornado
Cholesterol là gì? HDL và LDL là gì?
Kosher, luật lệ ăn uống cho người theo đạo Do Thái chính thống
Khi nào thì có Mưa, Mưa Đá, Tuyết, Sương, Sương Mù

Chết Vì Sắc Đẹp

Vì sao Đồng Hồ Kim chỉ 10 giờ 10 phút?
Nhẫn Đính Hôn và Nhẫn Cưới
Người đẹp toàn cầu thế kỷ 21
Giống nhau và khác nhau giữa Trà Đen và Trà Xanh
Truyền Thuyết Ma Cà Rồng và Bá Tước Dracula
Sưu Tầm những câu chuyện về Thế Giới Bên Kia của Tác giả Kim Long
Dementia - Bịnh mất trí nhớ
Hiện tượng Rong Kinh - Rong huyết - Băng lậu
Hành Tinh Tương Tự Trái Đất 581 g
Ngũ Hành Mạng và màu Sắc
Khác Biệt giữa Ngọc và Thạch
NDM-1 Vi Trùng Nguy Hiểm Nhứt Thế Gian
Con Đỉa
Tất cả thông tin về Pha lê và Thủy tinh
21.12.2012 Ngày Tận Thế?
Những Món Ăn Kinh Khủng Nhứt Thế Giới
Mắt nhìn được sau 50 năm mù lòa
Chuột Cống tìm Mìn
Những Sáng Kiến Kỳ Lạ

Tẩy Uế Nước bằng Ánh Sáng Mặt Trời
Mắm Nêm một Đặc Sản của dân tộc Việt
Sáng Kiến giúp Người Nghèo
Vài Cây Cổ Thụ Nổi Tiếng trong Lịch Sử
Khi Mất Ngủ nên Làm Gì?
Làm Sao để có Làn Da Mặt Đẹp
24 Khuôn Vàng Thước Ngọc
Nhật Thực Khuyết ngày 15.1.2010
Cúm Heo - Thuốc Ngừa và Thuốc Trị Vi Khuẩn H1N1
Nhôm + Bột Ngọt và Bịnh Lãng Trí
Tết Trung Thu đốt đèn đi chơi ...
Bảo Vệ Mắt Bằng Mắt Kiếng Mát
Ý nghĩa của Kim Bạch Kim - Vàng - Vàng Trắng và Bạch Kim
Sao Sẹt hàng năm
Nhật Thực 22.07.2009
Danh Sách Botany
Rendez-vous Hải Vương - Sao Mộc và Mặt Trăng trong năm 2009
Bài Thuốc Thốc Kê Hoàn của Võ Tắc Thiên
Thái Giám chử Tàu
Sen và Súng - cách xếp Origami hình cánh Sen
Đồ Tốt - Đồ Dỏm
Nguyễn An Kiến Trúc Sư xây Tử Cấm Thành Trung Quốc
Độ ISO - Cách Điều Chỉnh Ánh Sáng Khi Chụp Hình