Thiên Thai Tống Biệt ♣ Xướng Họa thơ Đường Luật ♥ Thơ Đường Luật Kim Bạch Kim ♥

Thiên Thai Tống Biệt

Lá Đào rơi rắc lối thiên thai
Suối tiển oanh đưa những ngậm ngùi
Nữa năm tiên cảnh
Một bước trần ai
Ước cũ duyên thừa có thế thôi
Đá mòn rêu nhạt
Nước chảy huê trôi
Cái hạt bay lên vút tận trời
Trời đất từ nay xa cách mãi
Cửa động
Đầu non
Đường lối cũ
Nghìn năm thơ thẩn bóng trăng chơi

Tản Đà

Nhận xét của kbk: Bài thơ "Thiên Thai Tống Biệt" của Tản Đà tuy có vài điệp ngữ, làm theo lối thơ tự do, từ ngữ rất giản dị. Nhưng hơn 100 năm sau vẫn có thể làm cho người đọc cảm xúc, thấm thía rơi nước mắt? Vì thơ mang hồn của thi sĩ hay người đọc chính là Lưu Thần hay Nguyễn Triệu?

Du Tiên Yến Khoa - Mai Tuấn
***

♪♪♪♪♪♪♪♪♪Thiên Thai♪♪♪♪♪♪♪♪♪

Nhạc sĩ: Văn Cao
Thơ: Hoàng Thoại
Ca sĩ: Hoàng Oanh

Tiếng ai hát chiều nay vang lừng trên sóng
Nhớ Lưu Nguyễn ngày xưa lạc tới Đào Nguyên
Kìa đường lên tiên, kìa nguồn hương duyên
Theo gió tiếng đàn xao xuyến
Phím tơ lưu luyến, mấy cung u huyền
Mấy cung trìu mến như nước reo mạn thuyền.

Âm ba thoáng rung cánh đào rơi
Nao nao bầu sương khói phủ quanh trời
Lênh đênh dưới hoa chiếc thuyền lan
Quê hương dần xa lấp núi ngàn
Bâng khuâng chèo khua nước Ngọc Tuyền
Ai hát trên bờ Đào Nguyên.

Thiên Thai chốn đây Hoa Xuân chưa gặp Bướm trần gian
Có một mùa đào dòng ngày tháng chưa tàn qua một lần
Thiên Tiên chúng em xin dâng hai chàng trái đào thơm
Khúc nghê thường này đều cùng múa vui bầy tiên theo đàn.

Đèn soi trăng êm nhạc lắng tiếng quyên đây đó nỗi lòng mong nhớ

Này khúc bồng lai là cả một thiên thu trong tiếng đàn chơi vơi
Đàn xui ai quên đời dương thế
Đàn non tiên đàn khao khát khúc tình duyên.

Thiên Thai! Ánh trăng xanh mơ tan thành suối trần gian
Ái ân thiên tiên em ngờ phút mê cuồng có một lần.

Gió hắt trầm tiếng ca tiếng phách ròn lắng xa
Nhắc chi ngày xưa đó đến se buồn lòng ta
Đào Nguyên trước Lưu Nguyễn quên trần hoàn
Cùng bầy tiên đàn ca bao năm
Nhớ quê chiều nào xa khơi
Chắc không đường về Tiên nữ ơi!
Đào Nguyên trước Lưu Nguyễn khi trở về
Tìm Đào Nguyên, Đào Nguyên nơi nao ?
Những khi chiều tà trăng lên
Tiếng ca còn rền trên cõi tiên.

Bài xướng

Thơ Đường Luật Kim Bạch Kim:

Đào Nguyên Lỗi Hẹn

Xưa Lưu Nguyễn xuất tục du tiên
Một cõi bồng lai thoát muộn phiền
Thượng giới tiêu cầm sầu nhất khắc
Trần gian phượng liễu úa thiên niên
Sơn trì khói sớm nơi viên ngoại
Hải ốc mưa khuya chốn hạm tiền
Nhớ nước tương tư duyên bất tựu
Sương thu khép kín mộng đào nguyên

©

***

Họa mượn vần

Thơ Đường Luật Hoàng Thứ Lang:

Lưu Nguyễn Lạc Thai

Nguyễn Triệu Lưu Thần lạc cõi tiên
Bồng lai thoát tục lắng ưu phiền
Theo nàng ngọc nữ vui ngàn khắc
Bỏ chốn dương trần khổ vạn niên
Sống cảnh an nhiên không gấm lụa
Vui câu tự tại chẳng kim tiền
Quay về hạ giới nhiều thay đổi
Bạn cũ qui hồi chốn cửu nguyên

Hoàng Thứ Lang
©

***

Họa Vần

Thơ Đường Luật Hoàng Thứ Lang:

Nhớ Cảnh Tiên

Nhớ Nguyễn Lưu xưa tới động tiên
Tiêu dao Bột hải rũ lo phiền
Thiên Đường đáo đạt lưu tam nguyệt
Hạ giới hồi lai kí bách niên
Tuyết ảnh đâu soi vào các lí
Vân xa lại ngỡ ghé môn tiền
Lòng còn tưởng mãi Nghê Thường vũ
Mỗi độ tròn trăng lúc thượng nguyên

Hoàng Thứ Lang
©

Họa Vần

Thơ Đường Luật Hoàng Thứ Lang:

Nhớ Cảnh Tiên

Xa nàng ngọc nữ cõi thần tiên
Trở lại trần gian lắm lụy phiền
Thượng giới xuân thu không mấy khắc
Dương phàm tuế nguyệt biết bao niên
Thiên thai giã biệt buồn mai hậu
Cố quận hồi qui khổ nhản tiền
Tái đáo bồng lai phong cảnh đổi
Tìm ai để hỏi rỏ căn nguyên

Hoàng Thứ Lang
©
  

Họa Vần

Thơ Đường Luật Hoàng Thứ Lang:

Rời xa dáng hạnh chốn non tiên
Vật hoán tinh di đượm nảo phiền
Tác nhật cây xưa thành cổ thụ
Kim thời bạn cũ hóa cao niên
Thương tâm ảnh chích nơi lầu thượng
Nát dạ tỉnh đan tại sảnh tiền
Chỉ mộng quay về hư ảo ảnh
Kề vai ấp má tựa vinh nguyên

Hoàng Thứ Lang
©

***

Tản Đà tên thật Nguyễn Khắc Hiếu sanh 8.5.1888 tại Sơn tây, ngoại thành Hà Nội ngày nay. Mất 17.6.1939 thọ 51 tuổi.
Truyền thuyết "Du Tiên":
Hai chàng Lưu Thần, Nguyễn Triệu vào ngày Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5) lên núi hái thuốc may mắn lạc vào động tiên, kết duyên cùng tiên nữ Ngọc Kiều, Giáng Tiên. Cảnh thần tiên cũng không sao xóa được nổi nhớ nhà, đã khiến họ từ giã chốn tiên cảnh để trở về cỏi trần tục. Cuộc đưa tiển của các nàng tiên nữ không có nước mắt, chỉ có lá Đào rơi.
Khi họ trở về trần gian thì không còn ai thân thuộc, bởi vì nữa năm trên thế giới của tiên là một thế kỷ của trần thế. Họ muốn quay trở lại thì không thể tìm lối vào động thiên thai được nửa.
Sự trở về của Lưu Nguyễn cũng là sự quay về với thực tại của con người mơ mộng Tản Đà ...
"Nghìn năm thơ thẩn bóng trăng chơi".

- Thiên thai cũng là tên một ngọn núi ở huyện Thiên Thai / Tiantai tỉnh Chiết Giang bên Tàu.
- Theo "Điển tích truyện Kiều" nhà xuất bản Đồng Tháp thì Lưu Thần / Nguyễn Triệu lạc vào cỏi tiên vào năm 58 đời Hán Minh đế. Ở đó một thời gian họ quay trở về thì trần thế đã hơn 200 năm trôi qua. Họ quay trở lại tìm kiếm lối vào thiên thai nhưng không tìm thấy, họ đã sống ở quê cũ cho đến đời Tấn Vũ đế (265 - 290 hoàng đế đầu tiên của nhà Tây Tấn), Lưu Thần và Nguyễn Triệu mới bỏ đi không ai còn gặp nữa.
* Hán Minh đế niên hiệu Vĩnh bình, là vị hoàng đế thứ 2 nhà Đông Hán, trị vì từ năm 57 đến 75 sau Công nguyên.
- Trong truyện Kiều của Nguyễn Du có 4 câu (389 đến 392) diễn tả lúc ba má và hai em của Kiều vắng nhà, Kiều đánh bạo sang phòng của Kim Trọng:

"Lần theo núi giả đi vòng

Cuối tường dường có nẻo thông mới vào

Xắn tay mở khóa động đào

Rẽ mây trông tỏ lối vào Thiên Thai"

1.
Lưu Nguyễn Du Thiên Thai


Thụ thập Thiên Thai thạch lộ tân
Vân hòa thảo tĩnh quýnh vô trần
Yên hà bất tỉnh sinh tiền sự
Thủy mộc không nghi mộng hậu thân
Vãng vãng kê minh nham hạ nguyệt
Thời thời khuyển phệ động trung xuân
Bất tri thử địa qui hà xứ
Tu tựu Đào nguyên vấn chủ nhân

 
Tào Đường

Tào Đường tự Nghiêu Tân, người Quế Châu tỉnh Quảng Tây bên Tàu. Ông vốn là một đạo sĩ, nên thơ mang tâm trạng nhàn dật, thoát ly. Thơ của Tào Đường miêu tả cảnh thiên nhiên, cây cỏ, sông núi như một bức tranh sơn thủy hữu tình. Bộ thơ Thiên thai của Tào Đường gồm có 5 bài, miêu tả sự gặp gỡ và cách biệt giữa Lưu Thần, Nguyễn Triệu cùng hai nàng tiên nữ ở núi Thiên Thai.

Dịch thơ:

 
Lưu Nguyễn Chơi Núi Thiên Thai


Rẽ lối Thiên Thai mới lạ lùng
Mây êm cỏ mát bụi trần không
Ráng mù kiếp trước càng mê mẩn
Rừng suối thân sau những chốc mòng
Gáy nguyệt xao xao gà dưới núi
Mách xuân văng vẳng chó trong thung
Chốn này chưa biết ai là chủ
Hãy tới đào nguyên ướm hỏi cùng 

Phạm Thiểu Du dịch

 Lưu Thần Nguyễn Triệu vào chơi Thiên Thai

Thiên thai đường đá chen cây

Mây êm cỏ lặng chẳng dây phút trần

Khói mây quên bẳng phàm căn

Tưởng sau giấc mộng ra thân suối rừng

Tiếng gà khe đá gáy trăng

Trong hang chó sủa như mừng bóng xuân

Về đâu chốn ấy xa gần

Tới đây ta hỏi chủ nhân vườn đào

Bản dịch của Trần Trọng Kim

 

 Lưu Nguyễn Lạc Thiên Thai

 Lối đá Thiên Thai mới vô ngần

Cỏ êm mây lặng chẳng bụi trần

Khói mây ráng núi quên tiền kiếp

Rừng cây dòng nước tưởng hậu thân

Non cao gà gáy mừng bóng nguyệt

Hang sâu chó sủa đón mùa xuân

Chẳng hay đất nấy xứ nào nhỉ

Phải đến vườn Đào hỏi chủ nhân

Bản dịch của Phụng Hà

***
2.
  Lưu Nguyễn Động Trung Ngộ Tiên Tử

Thiên hòa thụ sắc ái thương thương
Hà trọng lam thâm lộ diễu mang
Vân đạu mãn sơn vô điểu tước
Thủy thanh duyên giản hữu sinh hoàng
Bích sa động lý càn khôn biệt
Hồng thụ chi biên nhật nguyệt trường
Nguyện đắc hoa gian hữu nhân xuất
Miễn linh tiên khuyển phệ Lưu Lang

 Tào Đường

Dịch nghĩa: 

Da trời với sắc cây chen lẫn thành màu xanh biếc

Ráng nặng nề khí u ám đường đi vời vợi mênh mang

Mây phủ đầy núi vắng bóng chim sẻ

Nước chảy trong khe như tiếng sáo thổi

Cát biếc trong động tạo một khung trời riêng

Lá đỏ bên cây ngày tháng dài đăng đẳng

Ước gì trong hoa có người xuất hiện

Để chó tiên khỏi phải sủa chàng Lưu

Lưu Nguyễn gặp Tiên trong Động

Trời cây xanh biếc mượt như nhung

Khói tỏa âm u lối mịt mùng

Đầy núi mây che chim vắng bóng

Trong khe nước chảy tiếng tiêu vàng

Cát xanh hang rộng khung trời biếc

Lá đỏ cành tươi mãi tháng năm

Mong ước trong hoa người xuất hiện

Chó tiên đâu dám sủa chân chàng

Hải Đà phỏng Dịch
  

3.
Tiên Tử Tống Lưu Nguyễn Xuất Động


Ân cần tương tống xuất Thiên Thai
Tiên cảnh na năng khước tái lai
Vân dịch kỳ qui tu cưỡng ẩm
Ngọc thư vô sự mạc tần khai
Hoa đương động khẩu ưng trường tại
Thủy đáo nhân gian định bất hồi
Trù tướng khê đầu tòng thử biệt
Bích sơn minh nguyệt chiếu thương đài

 
Tào Đường

仙 子 送 刘 阮 出 洞

殷 勤 相 送 出 天 台，
仙 境 那 能 却 再 来。
云 液 每 归 须 强 饮，
玉 书 无 事 莫 频 开。
花 当 洞 口 应 长 在，
水 到 人 间 定 不 回。
惆 怅 溪 头 从 此 别，
碧 山 明 月 照 苍 苔。

曹 唐

Dịch thơ:

 
Tiên Nữ Tiễn Lưu Nguyễn Ra Động

Ân cần đưa khỏi lối Thiên Thai

Tiên cảnh khôn mong trở lại rồi

Chén rượu ngày về nên gượng uống

Phong thư vô sự chớ thường coi

Hoa nương cửa động hoa thơm mãi

Nước xuống khơi trần nước chảy xuôi

Theo tiễn bâng khuâng bên suối lạnh

Rêu ngàn non quạnh bóng trăng soi

 
Ngân Giang dịch

***

4.
Tiên Tử Động Trung Hữu Hoài Lưu Nguyễn


Bất tương thanh sắt lý nghê thường
Trần mộng na tri hạc mộng trường
Động lý hữu thiên xuân tịch tịch
Nhân gian vô lộ nguyệt mang mang
Ngọc sa dao thảo duyên khê bích
Lưu thủy đào hoa mãn giản hương
Hiểu lộ phong đăng dị linh lạc
Thử sinh vô sứ vấn lưu lang


Tào Đường

仙 子 洞 中 有 懷 劉 阮

不 將 清 瑟 理 霓 裳
塵 夢 那 知 鶴 夢 長
洞 裏 有 天 春 寂 寂
人 間 無 路 月 茫 茫
玉 沙 瑤 草 沿 溪 碧
流 水 棑 花 滿 澗 香
曉 露 風 燈 易 零 落
此 生 無 處 問 劉 郎

曹 唐

Nàng Tiên Nhớ Lưu Nguyễn

Ngón đàn biếng lựa khúc nghê thường

Ai biết hồn ai những vấn vương

Trời khóa non tiên xuân quạnh quẽ

Đường đi cõi tục nguyệt mơ màng

Men khe lá cỏ bơ thờ biếc

Đầy suối hoa đào bát ngát hương

Đèn gió sương mai nào mấy chốc

Kiếp này khôn chỗ hỏi tin chàng

Ngô Tất Tố dịch

****

5.
Lưu Nguyễn Tái Đáo Thiên Thai Bất Phục Kiến Chư Tiên Tử


Tái đáo Thiên Thai phỏng Ngọc Chân
Thương đài bạch thạch dĩ thành trần
Sinh ca tịch mịch nhàn thâm động
Vân hạc tiêu điều tuyệt cựu lân
Thảo thủ tổng phi tiền độ sắc
Yên hà bất tự vãn niên xuân
Đào hoa lưu thủy y nhiên tại
Bất kiến đương thời khuyến tửu nhân

 
Tào Đường

劉 阮 再 到 天 台

再 到 天 台 訪 玉 真
青 苔 白 石 已 成 塵
笙 歌 寂 寞 閑 深 洞
雲 鶴 蕭 條 絕 舊 鄰
草 樹 總 非 前 度 色
煙 霞 不 似 往 年 春
桃 花 流 水 依 然 在
不 見 當 時 勸 酒 人曹 唐

Dịch thơ:

Lưu Nguyễn Trở Lại Núi Thiên Thai Không Gặp Các Tiên Nữ

Lại tới Thiên Thai hỏi Ngọc Chân

Rêu xanh đá trắng nhuộm màu trần

Đàn im ca vắng trơ hang rỗng

Hạc lặng mây lờ dứt nghĩa thân

Cây cỏ rày xem ngơ ngẩn sắc

Khói sương nay cũng hững hờ xuân

Hoa đào nước chảy y như cũ

Chén rượu khuyên mời vắng chủ nhân

 
K.D dịch

* Ngọc Chân: tên tiên của Dương Quý Phi.

Lưu Nguyễn Lại Đến Thiên Thai

Non thai lối cũ hỏi người xưa
Đá trắng rêu xanh những bụi dơ
Quạnh quẽ hang sâu đàn hát vắng
Đìu hiu xóm cũ hạc mây thưa
Cỏ cây thay hẳn màu năm trước
Mây dáng còn đâu vẻ bấy giờ
Hờ hững hoa đào theo nước suối
Nào người kê chuốc lúc say sưa

Ngô Tất Tố dịch

Tìm nàng trở lại núi Thiên thai
Đá trắng rêu xanh bụi tả tơi
Hang thẳm đàn ca im lặng tiếng
Xóm xưa mây bạc xác xơ nơi
Cỏ cây năm trước không tươi nữa
Mây khói xuân qua nhạt thắm rồi
Nước vẫn êm trôi đào vẫn nở
Rượu mời ngày ấy thấy đâu ai
Trần Trọng San dịch

Nghe thêm nhạc lời Việt

• Ninh Kiều Em Gái Cần Thơ
• Tiếng Hát Quay Tơ
• Mùa Đông của Anh
• Tình Đại Gia
• Người Con Gái Đến Sau
• Cởi Áo Tắm Mưa
• Trong Nước Mắt Em Tôi Thấy Thiên Đàng
• Buồn Muốn Chết
• Đằng Sau Giàn Hoa Mướp
• Giọt Lệ Ăn Năn
• Em Sài Gòn
• Còn Yêu Em Mãi
• Có Điều Gì Gần Như Niềm Tuyệt Vọng
• Đón Xuân Này Nhớ Xuân Xưa
• Lá Thư
• Biết Ra Sao Ngày Sau
• Nhớ Sài Gòn
• Ghen
• Em Gái Miền Nam
• Người Em Gái Gia Long
• Yêu Cô Gái Miền Tây
• Giết Người Anh Yêu
• Huyền Thoại Người Con Gái
• Ngày Mai Đây Khi Tôi Chết Đi
• Điều Gì Đó Mãi Yêu Người Thôi
• Đêm Mê Linh
• Bỗng Dưng Muốn Khóc
• EM VẪN KHÔNG ĐỔI THAY - Ngọc Lan
• CÂU CHUYỆN ĐẦU NĂM - Hoàng Oanh
• ĐỒI THÔNG HAI MỘ - Trường Vũ
• CÁM ƠN EM SÀI GÒN-Vũ Quốc Việt
• ĐƯỜNG XA ƯỚT MƯA - Sĩ Phú
• QUỲNH HƯƠNG - Duy Quang
• TRỞ VỀ CÁT BỤI - Thế Sơn
• ĐƯA EM TÌM ĐỘNG HOA VÀNG - Sĩ Phú

Đọc thêm thơ của Kim Bạch Kim
Mận với Đào
Chờ Nhau Bên Kia Cầu Ô Thước
Ngẫm Tình Đời
Trong Mắt Anh Tôi Thấy Địa Đàng
Chúc Tết Nhâm Thìn
Chúc Xuân
Năm Nhâm Thìn
Xuân Nhâm Thìn
Tuyết Đầu Xuân 
Thu Trên Giàn Mướp Đắng
Bông Hồng Không Gai 
Mưa Tím
Giấc Điệp và Năm Canh
One Way Ticket to the Galaxy
Hững Hờ Xuân
Cỏi Tương Tư
Hè Việt Nam
Dạo Chơi Ngắm Cảnh
Thung Lũng Tím
Trầm Tư Mặc Tưởng
Dòng Sông Đẹp với nhiều Giai Nhân
Tết Đến Xuân Tân Mẹo
Tưởng!
Xuân Canh Dần
Xuân Viễn Xứ
Sầu Đông
Nguyệt Đùa
Cảnh Đêm Thu
Chơi Cờ Uống Rượu
Tết Trung Thu
Âm Dương Cách Biệt
Đoạn Trường Tương Tư
Trăng Soi Phận Kiều
Trăng Dưới Nước
Vào Thu
Giọt Đắng Đêm Thu
Thiên Thu
Trọn Một Kiếp
Nguyệt Rụng Mưa Rơi
Giọt Đắng
Mưa Ngâu
Hè Cố Quốc
Tuyệt Bút
Bãi Trường Thập Nhị Liên Hoàn Khúc
Thiên Tình Sử
Kiếp Si Tình
Mối Tơ Lòng
Rượu và Tình
Ác Mộng
Mưa Trên Đảo Vắng
Dòng Thời Gian
Dạo Xuân
Tương Lai Vạn Ngày Sầu
Chán Đời
Cảnh Cố Hương
Gương Mờ Soi Bóng
Trăng Sáng Sương Rơi
Lệ Sương Thu
Đánh Đu
Bướm Vờn Hoa
Sắc Thắm Xuân Tươi
ĐƯA NÀNG TÌM ĐỘNG HOA VÀNG
Mộng Cảnh
Kiếp sau xin chớ làm người
Mê Linh Nữ Tướng
DẤU CHÂN TRÊN TUYẾT
Quỳnh Hoa
Chòm Sao Soi Bóng
Mừng Tết Kỹ Sửu
Mừng Năm Mới
Vương Phi Mộng
TIẾNG KHÓC GIỮA ĐỒI THÔNG
Chánh Tà Tri Kỷ
Chữ Tòng!
Thiên Kiều Tướng Quân